حقايق علم ژنتيک و زيست شناسي در مورد نسبت هاي جنسي مرد و زن در يک جمعيت
در علم زيست شناسي, نسبت جنسيتي به نسبت تعداد افراد مذکر به تعداد افراد مؤنث در يک جمعيت اطلاق مي شود. اين تعريف خود شامل اقسام ديگري است که در زير به تفصيل بيان شده است.
نسبت جنسي اوليه: به نسبت تعداد جنين هاي مذکر به تعداد جنين هاي مؤنث تشکيل شده در هنگام لقاح گفته مي شود.
نسبت جنسي ثانويه: به نسبت تعداد پسران به تعداد دختران به هنگام تولد گفته مي شود.
نسبت جنسي کل: به نسبت تعداد کل مردان به تعداد کل زنان در يک جمعيت گفته مي شود.
نگاهي به نسبت هاي جنسي در جوامع مختلف:
در مورد انسان ها، و در تمامي جوامع نسبت جنسي ثانويه (نسبت جنسي به هنگام تولد) برابر است با 105 نوزاد پسر درازاي هر 100 نوزاد دختر. اين نسبت به اختصار نسبت 105" نيز ناميده مي شود و اصلي اثبات شده از نظر علمي است. اين که به چه دليل در ميان آدميان تعداد پسران متولد شده بيشتر است, هنوز هم براي دانشمندان به صورت يک معما باقي است. زيرا اولاً تمامي درتمامي گونه هاي حيوانات, نوزادان مذکر و نوزادان مؤنث به تعداد مساوي از متولد می شوند. ثانياً مردان اسپرم هاي حاوي کروموزوم "ايکس" (که باعث دختر شدن نوزاد مي شوند) و اسپرم هاي حاوي کروموزوم "واي" (که موجب پسر شدن نوزاد مي شوند) را به تعداد مساوي از توليد مي کنند.
نسبت هاي جنسي در ايران:
نسبت هاي جنسي در کشور ايران نيز همانند نسبت هاي جنسي در ساير نقاط کره زمين بوده و در تمامي گروه هاي سني به استثناي گروه سني بالاتر از 65 سال تعداد مردان بيش از تعداد زنان مي باشد.
بر اساس آخرين سرشماري نفوس در کشور 35 ميليون و ٨۵۴ هزار و ٨۱٨ مرد و ٣۴ ميليون و ۶۱٨ هزار و ۲٨ زن به عنوان ساکنان دائم و موقت ايران شمارش شده اند. اين ارقام ۱۰٣ مرد در مقابل ۱۰۰ زن را نشان ميدهد.
نسبت جنسي ثانويه (نسبت جنسي در هنگام تولد)در در کشور ايران برابر است با 1.05 (105 پسر در ازاي هر 100 دختر) و نسبت جنسي کل(نسبت تعداد کل مردان به تعداد کل زنان) در کشور ايران برابر است با 1.03 مرد/زن (103 مرد در ازاي هر 100 زن). در تمامي جوامع بشري زنان به طور طبيعي بيش از مردان عمر مي کنند و همين امر موجب کاهش نسبت هاي جنسي در ميان افراد کهنسال مي گردد. همچنان که هم اکنون بيش از 70 درصد از جمعيت کهنسال کشور ايران را نيز زنان به خود اختصاص مي دهند.
نسبت هاي جنسي در کل کره زمين:
نسبت جنسي ثانويه در کل جمعيت کره زمين برابر است با 1.06 (106 پسر در ازاي هر 100 دختر).
نسبت جنسي در جمعيت زير 15 ساله هاي کره زمين برابر است با 1.06 (106 پسر در ازاي هر 100 دختر)
نسبت جنسي در جمعيت 15-65 ساله هاي کره زمين برابر است با 1.03 (103 مرد در ازاي هر 100 زن)
نسبت جنسي در جمعيت بالاي 65 ساله هاي کل کره زمين برابر است با 0.7-0.75 (70-75 مرد در ازاي هر 100 زن)
و در نهايت نسبت جنسي کل(نسبت تعداد کل مردان به تعداد کل زنان) در کل جمعيت کره زمين برابر است با 1.02 مرد/زن (102 مرد در ازاي هر 100 زن).
عوامل تأثير گزار بر جنسيت نوزاد:
هر چند دليل عدم توازن تعداد دختران و پسران در انسانها کاملا معلوم نيست, اما برخي از عواملي که مشخصاً روي جنسيت نوزادان تاثير مي گذارد, شناخته شده است. از اين عوامل مي توان به موارد زير اشاره نمود:
1. نقش هورمون تستسترون در تايين جنسيت نوزاد:
زن ها تنها يک دهم مقدار هورمون تستستروني را که بدن يک مرد توليد مي کند توليد مي کنند. اما همين مقادير بسيار ناچيز نيز مي توانند بر روي احتمال پسر و يا دختر شدن جنين تأثيرگذار باشند. در صورتي که سطح هورمون تستسترون در بدن يک زن بالاتر از سطح طبيعي آن باشد، محيط هورموني بدن وي احتمال تشکيل جنين پسر را تقويت خواهد کرد. عکس اين قضيه نيز صادق است، و چنانچه سطح هورمون تستسترون در بدن يک زن پايين تر از سطح طبيعي آن باشد, احتمال تشکيل جنين دختر توسط وي افزايش خواهد يافت.
2. هورمون تستسترون و تأثير آن بر روي شدت بروز صفات برتري جويي:
سطوح بالاي هورمون تستسترون, هم در انسان ها و هم در حيوانات، همواره مترادف با توانايي بيشتر در غلبه بر رقيبان و نيز شدت گرفتن احساس برتري جويي در بين هم نوعان بوده است.
سطح پايه ي هورمون تستسترون در مردان به مراتب بالاتر از سطح پايه ي اين هورمون در زنان است. همچنين بسته به شرايط مختلف محيطي و اجتماعي, سطح پايه اين هورمون در هر دو جنس دستخوش تغييراتي مي گردد.
قرار گرفتن در شرايط و محيط هاي استرس زا و پر تنش, از جمله مواردي هستند که منجر به افزايش سطح پايه هورمون تستسترون در زن ها مي شود. از جمله اين شرايط استرس زا مي توان به جنگ، قحطي و بيماري اشاره نمود.
تحقيقات بسيار وسيعي در زمينه افزايش نرخ تولد نوزادان پسر در طول دوران جنگ و نيز پس از اتمام جنگ انجام شده است و مقالات بسياري حاکي از افزايش قابل توجه نرخ تولد نوزادان پسر در طول دوران جنگ به چاپ رسيده اند. به نقل از مجله تايمز، در زمان صلح نرخ تولد برابر با 105 نوزاد پسر در ازاي هر 100 نوزاد دختر مي باشد, حال آنکه در دوران جنگ اين ميزان به طرز عجيبي به رقم 109 نوزاد پسر در ازاي هر 100 نوزاد دختر افزايش مي يابد. همچنين در اين شرايط احتمال پسر شدن فرزند اول به مراتب بيش از احتمال دختر شدن آن است و به دليل شرايط نا بسامان در طول دوران جنگ بسياري از خانواده ها به داشتن يک فرزند در طول آن دوران و نيز پس از آن قناعت کرده و اين يک فرزند به احتمال زياد پسر است تا دختر. همچنين به علت افزايش احتمال جان باختن يکي از والدين در جريان حمله هاي جنگي احتمال تک فرزندي ماندن حتي در دوران پس از خاتمه جنگ نيز افزايش خواهد يافت که به گفته محققين اين تک فرزند در اکثر مطالعات "پسر" گزارش شده است.
3. نقش بيماري ها در تايين جنسيت:
تحقيقات نشان داده اند که ابتلاي زنان به برخي از بيماري ها مي تواند در تايين جنسيت جنين آنها تأثير گزار باشد. به گفته محققين احتمال تولد نوزاد پسر از زنان مبتلا به بيماري هپاتيت نوع ب، يک و نيم برابر بيش از زناني است که حامل اين ويروس نمي باشند. پروفسور اميلي اويستر، فارغ التحصيل دانشگاه هاروارد, پايان نامه دوره دکتري خود را بر روي ارتباط بيماري هپاتيت ب و نرخ تولد نوزادان به انجام رسانيد. تيتر پايان نامه پروفسور اويستر چنين بود: "هپاتيت ب و زنان ناپديد شده". وي همچنين به مقاله پرفسور آمارتيا سن Amartya Sen)) با عنوان: فقدان بيش از 100 ميليون زن (More than 100 million Women are Missing) اشاره داشت. به گفته مجله ساينس ديلي, هپاتيت ب به تنهايي علت فقدان 40 درصدي زنان در قاره آسيا مي باشد.
4. بيماري هاي ژنتيکي و نسبت هاي جنسي مرتبط با آنها:
در انسان ها, انحراف معيار از نسبت هاي ثانويه جنسي در نوزادان تريزومي به ثبت رسيده است. نوزادان طبيعي داراي دو مجموعه کروموزومي و نوزادان تريزومي داراي سه مجموعه کروموزومي مي باشند.
در ميان نوزادان طبيعي تعداد پسران متولد شده بيشتر از تعداد دختران متولد شده مي باشد. حال آنکه در ميان نوزادان متولد شده با بيماري تريزومي18 (سندروم ادواردز) و نوزادان متولد شده با بيماري تريزومي21 (منگوليسم) تعداد دختران متولد شده به طور قابل توجهي بيش از تعداد پسران متولد شده است.
اين تفاوت ها مي توانند به علت توليد و يا باروري متفاوت سلولهاي جنسي ماده به وسيله اسپرم هاي حاوي کروموزوم هاي "ايکس" يا کروموزوم هاي "واي" باشند.
انحراف از نسبت هاي طبيعي جنسي مي تواند به علل متعددي ايجاد شود و به گفته دانشمندان بر هم خوردن نسبت هاي جنسي و به ويژه افزايش تعداد مردان نسبت به زنان، و در نتيجه افزايش تعداد مرداني که قادر به يافتن همسر نخواهند بود موجب بر هم خوردن نظم اجتماعي و آشوب هاي فراوان خواهد شد.
آنچه واضح است اين است که در تمامي جوامع و تمامي کشورها اعم از کشورهاي جهان سوم، کشورهاي پيشرفته، کشورهاي درگير جنگ، و نيز کشورهايي با صلح فراگير، تعداد مردان نسبت به تعداد زنان در تمامي گروه هاي سني به استثناي گروه سني بالاي 65 سال بيشتر مي باشد و هم اينک با استناد به نتايج آخرين سرشماري نفوس در اواخر سال 87 هجري شمسي، در کشور ما ايران نيز تعداد مردان در تمامي گروه هاي سني به استثناي گروه سني بالاي 65 سال بيشتر از تعداد زنان مي باشد.
